بررسی رابطه برتری طرفی و وضعیت عملکرد ارتباطی دانش آموزان دارای اتیسم

مقدمه و هدف: نقص زبانی از آسیب های اصلی اختلال اتیسم به شمار می رود. نقص در عملکرد زبان معمولا به صورت جنبه ای از آسیب در مهارت های ارتباطی مشاهده می شود. این نقایص زبانی و ارتباطی می توانند با مشکلات برتری طرفی اندام های افراد دارای اتیسم مرتبط باشند. هدف این پژوهش بررسی وضعیت برتری طرفی اندام ها در دانش آموزان دارای اتیسم در رابطه با عملکرد ارتباطی، وضعیت تحصیلی و سن آنها می باشد. روش این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی – مقایسه ای و مقطعی، و به لحاظ هدف کاربردی است. پژوهش بر روی کلیه نمونه های در دسترس که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند، یعنی 40 دانش آموز پسر دارای اتیسم در مقطع ابتدایی با میانگین سنی 13 سال و 5 ماه (حداقل 8 و حداکثر 19) در سال 1389 انجام شد. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، میدانی و ابزارهای آن پرسشنامه ی ارزیابی عملکرد ارتباطی و چک لیست مشاهده ای ارزیابی برتری طرفی اندام ها بود که اولی توسط والدین و دومی توسط آزمونگر تکمیل می گردید. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار آماری spss انجام شد. برای بررسی فرضیه های پژوهش از آزمون ویلکاکسون، آزمون فریدمن و کای – دو و من ویتنی، همچنین آزمون t-test و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد. نتایج: افراد چپ برتر در مقایسه با دو سو توان و راست برتر عملکرد ارتباطی بهتری دارند ?<0.05)). این درحالیست که افراد دوسوتوان در مقایسه با افراد یک سوتوان نمره ی عملکرد ارتباطی کمتری را کسب نمودند ?<0.05)). تفاوتی در عملکرد ارتباطی افراد دارای برتری طرفی یکسان و غیر یکسان در اندام ها وجود نداشت (?>0.05). با افزایش سن و در گروه 13سال و بالای آن گرایش به یک سوتوانی و داشتن عملکرد ارتباطی بهتر، مشهود است ?<0.05)). رابطه ی معناداری بین وضعیت تحصیلی و برتری طرفی در دو اندام دست و پا مشاهده شد به طوریکه آزمودنی های دارای وضعیت تحصیلی ضعیف گرایش کمتری به یک سوتوانی داشتند ?<0.05)). اما این رابطه درمورد گوش و چشم معنادار نبود. درآخر رابطه معناداری بین عملکرد ارتباطی و وضعیت تحصیلی آزمودنی ها مشاهده نشد ?>0.05)). اتیسم، برتری طرفی، عملکرد ارتباطی ، جانبی شدگی نیمکره های مغزی